Pensilvaniya və Finlandiya Universitetinin tədqiqatçıları qrip və herpes viruslarını birbaşa ağız boşluğunda neytrallaşdıra bilən innovativ saqqız təqdim ediblər.
Bu barədə “Molecular Therapy” jurnalında təsvir edilən prosesdə patogenlərin hüceyrələrə daxil olmasını əngəlləmək üçün dəyişdirilmiş biomolekullardan istifadə edilib.
Texnologiya saqqız matrisinə inteqrasiya olunmuş rekombinant zülallara əsaslanır. Bildirilib ki, bu birləşmələr virusların səth strukturlarına bağlanaraq ana hüceyrə reseptorlarını təqlid edir. Qrip üçün bu bağlanma hemaqlütinin (HA), herpes üçün isə qlikoprotein D ilə baş verir. Bu qarşılıqlı təsir virusların selikli qişalara yapışmasının qarşısını alır, laboratoriya testlərində infeksiya ehtimalını 68-83% azaldır.
Saqqızın profilaktik təsiri 20 dəqiqə çeynədikdən sonra 4 saata qədər davam edir. H1N1 də daxil olmaqla A və B qripinin 12 ştamına qarşı təsirlidir. Əsas üstünlüklərdən biri təhlükəsizlikdir - komponentlər qan dövranına hopmur, bu da onu geniş istifadə üçün əlverişli edir.
150 könüllünün iştirak etdiyi klinik tədqiqatda istifadədən 1 saat sonra tüpürcəkdə virus yükünün 95% azalması qeydə alınıb. Bundan əlavə, iştirakçıların 78%-i yoluxmuş insanlarla təmasdan sonra xəstələnməyib. Subyektlərin 4%-də yüngül yanma hissi kimi yan təsirlər bildirilmişdir.
İnkişaf xüsusilə tibb işçiləri, immun çatışmazlığı olan xəstələr və epidemiya mövsümlərində səyahət edənlər üçün aktualdır. III fazanın klinik sınaqları başa çatdıqdan sonra istehsalın 2026-cı ildə başlanması planlaşdırılır. Alimlər həmçinin SARS-CoV-2 və digər respirator viruslardan qorunmaq üçün texnologiyanın uyğunlaşdırılması imkanlarını araşdırırlar.
Bu yanaşma ənənəvi peyvəndləri və antiviral dərmanları tamamlayan hava-damcı infeksiyalarının qarşısının alınması üçün ilk qeyri-invaziv vasitə ola bilər. Belə saqqızdan istifadə etmək qabiliyyəti, xüsusilə insanların yüksək konsentrasiyası olan yerlərdə ümumi viral xəstəliklərdən qorunma səviyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
